Opublikowano: 18 sierpnia, 2025 o 2:22 pm
Menstruacja to naturalny proces zachodzący w organizmie każdej kobiety, który może wiązać się z różnymi dolegliwościami, takimi jak bóle brzucha, zmęczenie, wahania nastroju czy ogólny dyskomfort. W tym czasie warto szczególnie zadbać o swoje ciało i samopoczucie, aby złagodzić objawy i czuć się lepiej. Odpowiednia dieta, higiena, regeneracja oraz delikatna aktywność fizyczna mogą znacząco poprawić komfort podczas okresu. W tym artykule podpowiemy, jak skutecznie dbać o siebie w trakcie menstruacji, by przejść przez ten czas w jak najbardziej komfortowy sposób.
Odpowiednia dieta i nawodnienie podczas okresu
Podczas okresu organizm kobiety przechodzi wiele zmian hormonalnych, które mogą wpływać na samopoczucie, poziom energii oraz występowanie dolegliwości, takich jak bóle menstruacyjne czy wzdęcia. Odpowiednia dieta i nawodnienie odgrywają kluczową rolę w łagodzeniu tych objawów i wspieraniu organizmu w tym czasie.
Żelazo
Towarzyszące menstruacji zmęczenie, problemy z koncentracją czy spadek formy fizycznej i intelektualnej, mogą być objawami niedoboru żelaza. Deficyt tego pierwiastka – prowadzący do anemii – to najczęstszy niedobór żywieniowy występujący u kobiet. Ponieważ żelaza ubywa z naszego organizmu wraz z krwią, o jego niedobór nietrudno. Możesz doświadczyć go zwłaszcza, jeżeli Twoje miesiączki są obfite. Źródłem żelaza w naszej diecie jest czerwone mięso, wątróbka, ryby, drób i żółtko jajek. Na Twoim talerzu nie powinno także zabraknąć buraków, brukselki, suszonych owoców, orzechów, siemienia lnianego, pieczywa pełnoziarnistego czy otrębów.
Potas
Zalecana przez Światową Organizację Zdrowia zasada diety zdrowej dla serca: „Mniej sodu, więcej potasu” przyniesie Ci profity także w okresie okołomenstruacyjnym. Potas, odpowiedzialny m. in. za gospodarkę wodną organizmu, pozwoli zapobiec obrzękom. Najwięcej tego makroelementu znajduje się w kakao i czekoladzie, ziemniakach, koncentracie pomidorowym, suszonych morelach, bananach, kaszy gryczanej, pestkach dyni, czekoladzie, czy białej fasoli. Pamiętaj również, by ograniczyć spożycie soli, odpowiedzialnej za gromadzenie wody w organizmie. Zrezygnuj także z potraw ciężkostrawnych, słodyczy, napojów gazowanych i alkoholowych.
Witaminy z grupy B
Pomogą opanować towarzyszącą miesiączce huśtawkę nastrojów. Poprawią Twoje samopoczucie i dodadzą energii. Aby dostarczyć organizmowi tych witamin, włącz do jadłospisu ciemnozielone warzywa liściaste, banany, produkty pełnoziarniste i ryby.
Wapń
Bierze udział w skurczu i rozkurczu mięśni. Złagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Przypuszcza się nawet, że PMS może wynikać z niedoboru tego pierwiastka. Źródłem wapnia jest kefir, mleko, jogurt, żółty ser, wędzone ryby, nasiona fasoli, natka pietruszki, szpinak, sałata, orzechy czy brokuły.
Witamina D
Pomoże Twojemu organizmowi przyswoić wapń. Kobiety, których dieta jest bogata w ten pierwiastek i w witaminę D rzadziej cierpią na zespół napięcia przedmiesiączkowego. Znacząca ilość tej witaminy jest uwalniana w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych. Wraz z pożywieniem dostarczamy organizmowi jedynie jej niewielką część. Znajduje się ona w jajkach, wątróbce wieprzowej, rybach (dorsz, łosoś, śledź, wędzona makrela) i w margarynach, które są wzbogacane witaminą D.
Witamina E
Może zmniejszyć fizyczne i psychiczne objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego. „Witaminę młodości” znajdziesz m. in. w orzechach, awokado, marchwi, migdałach, oleju roślinnym czy białej kapuście. Jej źródłami są też czarne jagody, papryka, natka pietruszki, pomidory, szpinak, jabłka, pestki dyni i margaryna.
Magnez
Działa antystresowo i przeciwskurczowo. Zmniejsza też wahania nastroju. Jest składnikiem odżywczym ważnym w wytwarzaniu dopaminy, która poprawia nastrój i pomaga zmniejszyć ryzyko zatrzymania płynów w organizmie. Niedobór magnezu objawia się m. in. bolesnymi skurczami mięśni. Jeżeli odczuwasz te dolegliwości, uzupełnij swoją dietę o bogate w ten pierwiastek kasze, orzechy, kakao i gorzką czekoladę, nasiona słonecznika, białą fasolę, banany, płatki owsiane i natkę pietruszki.
Czego unikać w czasie okresu?
- Przetworzona żywność – chipsy, fast food czy słodycze mogą nasilać wzdęcia i powodować gwałtowne skoki cukru we krwi.
- Sól – nadmierna ilość soli zatrzymuje wodę w organizmie, co może potęgować uczucie opuchnięcia.
- Kofeina i alkohol – mogą podrażniać żołądek, wpływać na wahania nastroju i zwiększać uczucie niepokoju.
W tym artykule przeczytasz więcej na temat produktów, które należy ograniczyć i czego nie jeść podczas okresu.
Nawodnienie
Regularne picie wody pomaga zmniejszyć wzdęcia, łagodzi bóle głowy i wspiera trawienie. Warto sięgać po wodę z dodatkiem cytryny, herbaty ziołowe (np. rumianek czy mięta) oraz napary z imbirem, który ma właściwości przeciwzapalne i rozkurczowe. Unikanie napojów gazowanych i wysokosłodzonych pozwoli uniknąć dodatkowego obciążenia układu trawiennego.
Warto przeczytać: 10 owoców o największej zawartości żelaza
Odpowiednio zbilansowana dieta i nawyk regularnego nawadniania mogą znacząco poprawić samopoczucie podczas menstruacji, redukując nieprzyjemne objawy i wspierając organizm w tym wymagającym czasie.
Aktywność fizyczna a okres
Wiele kobiet zastanawia się, czy podczas okresu warto uprawiać aktywność fizyczną. Choć intensywny wysiłek może być mniej komfortowy, umiarkowane ćwiczenia często przynoszą ulgę i poprawiają samopoczucie. Regularna aktywność fizyczna może pomóc w łagodzeniu bólu menstruacyjnego, zmniejszeniu wzdęć oraz poprawie nastroju dzięki zwiększonemu wydzielaniu endorfin – naturalnych substancji przeciwbólowych i poprawiających nastrój.
Jakie ćwiczenia są najlepsze podczas okresu?
- Joga i stretching – delikatne pozycje i rozciąganie pomagają rozluźnić spięte mięśnie, zmniejszając ból w dolnej części brzucha i pleców.
- Spacerowanie – lekki marsz poprawia krążenie krwi, redukuje zmęczenie i działa relaksująco.
- Pływanie – woda odciąża ciało, zmniejszając napięcie mięśniowe i dając uczucie lekkości.
- Ćwiczenia oddechowe i medytacja – pomagają w redukcji stresu i napięcia, które mogą nasilać objawy menstruacyjne.
Jakich ćwiczeń unikać?
- Bardzo intensywnych treningów siłowych i cardio, jeśli nasilają one zmęczenie lub ból.
- Ćwiczeń wymagających mocnego napięcia mięśni brzucha, jeśli powodują dyskomfort.
Każda kobieta powinna słuchać swojego organizmu i dostosowywać aktywność do samopoczucia. Warto pamiętać, że umiarkowany ruch może przynieść ulgę i poprawić komfort podczas okresu, a rezygnacja z ćwiczeń nie jest konieczna, jeśli czujemy się na siłach.
Odpowiednia higiena intymna podczas okresu
Podczas okresu odpowiednia higiena intymna jest kluczowa dla komfortu i zdrowia. Właściwa pielęgnacja pomaga zapobiegać podrażnieniom, infekcjom oraz nieprzyjemnym zapachom, zapewniając świeżość przez cały dzień.
Regularna zmiana środków higienicznych
- Podpaski i tampony należy wymieniać co 3-4 godziny, a kubeczek menstruacyjny opróżniać co 6-8 godzin.
- Przed i po wymianie środków higienicznych zawsze należy umyć ręce.
Delikatne mycie okolic intymnych
- Należy stosować letnią wodę i łagodne płyny do higieny intymnej o neutralnym pH (ok. 4,5).
- Unikać mydeł o silnym działaniu, które mogą zaburzać naturalną florę bakteryjną pochwy.
- Nie zaleca się irygacji pochwy, ponieważ może to zwiększyć ryzyko infekcji.
Odpowiednia bielizna
- Najlepiej wybierać przewiewną bawełnianą bieliznę, która pozwala skórze oddychać.
- Unikać syntetycznych materiałów, które zatrzymują wilgoć i mogą sprzyjać rozwojowi bakterii.
Unikanie długich kąpieli i basenu
- Choć krótka kąpiel może przynieść ulgę w bólu, długie moczenie się w wodzie może zwiększyć ryzyko infekcji.
- Jeśli korzystasz z basenu, warto używać tamponu lub kubeczka menstruacyjnego.
Chusteczki nawilżane do higieny intymnej
- Mogą być pomocne w sytuacjach, gdy nie ma dostępu do wody, ale warto wybierać te bez alkoholu i substancji zapachowych.
- Zachowanie odpowiedniej higieny intymnej podczas menstruacji nie tylko zwiększa komfort, ale także pomaga uniknąć problemów zdrowotnych, takich jak infekcje grzybicze czy bakteryjne.
Radzenie sobie z bólem i dyskomfortem podczas okresu
Ból i dyskomfort podczas okresu to częste dolegliwości, z którymi zmaga się wiele kobiet. Skurcze menstruacyjne, bóle pleców, uczucie zmęczenia czy wzdęcia mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Istnieje jednak wiele sposobów, które pomagają złagodzić te objawy i poprawić samopoczucie podczas okresu.
Naturalne sposoby na złagodzenie bólu
- Ciepło – termofor lub poduszka elektryczna przyłożona do dolnej części brzucha lub pleców pomaga rozluźnić mięśnie i zmniejszyć skurcze.
- Herbaty ziołowe – napary z rumianku, imbiru, melisy czy mięty mogą działać przeciwzapalnie i rozkurczowo.
- Masaż – delikatne masowanie brzucha i dolnej części pleców może przynieść ulgę w bólu.
Leki przeciwbólowe i suplementy
- W przypadku silnych bólów można sięgnąć po leki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen czy paracetamol.
- Magnez i witamina B6 pomagają w redukcji skurczów i napięcia nerwowego.
Odpowiednia aktywność fizyczna
- Delikatne ćwiczenia, jak joga, stretching czy spacer, poprawiają krążenie krwi i pomagają zmniejszyć ból.
- Unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego pozwala uniknąć dodatkowego obciążenia organizmu.
Relaks i odpoczynek
- Warto zapewnić sobie odpowiednią ilość snu i unikać stresu, który może nasilać objawy menstruacyjne.
- Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy ćwiczenia oddechowe, mogą pomóc w złagodzeniu napięcia.
Każda kobieta może reagować inaczej na różne metody łagodzenia bólu, dlatego warto wypróbować kilka sposobów i znaleźć te, które najlepiej działają na organizm.
Sen i regeneracja
Podczas okresu organizm kobiety jest bardziej obciążony, dlatego sen i regeneracja odgrywają kluczową rolę w zachowaniu dobrego samopoczucia. Wahania hormonalne mogą wpływać na jakość snu, powodując trudności z zasypianiem, częstsze wybudzanie się w nocy czy większe zmęczenie w ciągu dnia. Aby zapewnić sobie odpowiednią regenerację, warto dbać o regularny rytm snu, kładąc się i wstając o stałych porach. Pomocne może być także unikanie kofeiny i ciężkostrawnych posiłków przed snem, ponieważ mogą one zaburzać odpoczynek. Relaksujące rytuały, takie jak ciepła kąpiel, delikatna medytacja czy czytanie książki, mogą pomóc w wyciszeniu organizmu i ułatwić zasypianie.
Warto przeczytać: Czy zmęczenie może być objawem różnych chorób?
Warto również zadbać o komfortowe warunki snu, wybierając przewiewną pościel i odpowiednią temperaturę w sypialni. Jeśli bóle menstruacyjne utrudniają odpoczynek, można spróbować spania na boku z podkurczonymi nogami lub użyć termoforu, który rozluźni mięśnie i złagodzi napięcie. Odpowiednia ilość snu i regeneracja pomagają w lepszym radzeniu sobie z objawami menstruacyjnymi i wspierają ogólne funkcjonowanie organizmu.
Samopoczucie i równowaga emocjonalna
Podczas okresu wiele kobiet doświadcza wahań nastroju, rozdrażnienia, smutku lub nadmiernej wrażliwości, co jest efektem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie. Aby zadbać o równowagę emocjonalną, warto poświęcić czas na relaks i aktywności, które poprawiają samopoczucie, takie jak słuchanie ulubionej muzyki, spacer na świeżym powietrzu czy lekkie ćwiczenia fizyczne. Pomocne mogą być także techniki redukcji stresu, np. medytacja, głębokie oddychanie czy aromaterapia. Odpowiednia dieta, bogata w magnez, kwasy omega-3 i witaminy z grupy B, wspiera układ nerwowy i pomaga w stabilizacji nastroju.
Ważne jest również dbanie o sen, ponieważ jego niedobór może nasilać uczucie zmęczenia i drażliwość. Drobne przyjemności, jak filiżanka herbaty, ciepły koc czy ulubiony film, mogą poprawić komfort psychiczny i pomóc przejść przez trudniejsze dni cyklu. Kluczowe jest także słuchanie własnego ciała i pozwolenie sobie na odpoczynek, gdy organizm tego potrzebuje.
Suplementacja żelaza podczas okresu
Suplementacja żelaza podczas okresu jest ważna, szczególnie dla kobiet, które doświadczają obfitych menstruacji. Podczas menstruacji organizm traci część żelaza, które znajduje się w czerwonych krwinkach, co może prowadzić do niedoborów. Niedobór żelaza skutkuje zmniejszoną produkcją hemoglobiny, co prowadzi do anemii, objawiającej się zmęczeniem, osłabieniem, bladością skóry, zawrotami głowy i trudnościami z koncentracją.
Aby zapobiec tym problemom, zaleca się, by kobiety w okresie menstruacyjnym zadbały o odpowiednią suplementację żelaza, zwłaszcza jeśli ich dieta jest uboga w ten pierwiastek. Suplementy żelaza dostępne w aptekach mogą pomóc wyrównać poziom tego składnika, jednak warto pamiętać, że najlepiej skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, aby ustalić odpowiednią dawkę i formę preparatu.
Warto wiedzieć, że żelazo najlepiej wchłania się w obecności witaminy C, dlatego warto spożywać pokarmy bogate w tę witaminę (np. cytrusy, papryka, brokuły) lub łączyć je z suplementami. Z kolei kawa, herbata oraz produkty bogate w wapń mogą obniżać wchłanianie żelaza, dlatego najlepiej unikać ich spożywania bezpośrednio przed lub po zażyciu suplementu. Odpowiednia suplementacja żelaza pomoże utrzymać zdrowie, energię i dobrą kondycję podczas okresu.