Opublikowano: 28 grudnia, 2021 o 10:14 pm
Chociaż większość ludzi uważa mniszek lekarski (Taraxacum officinale) za uciążliwy chwast, roślina ta od dawna jest stosowana w ziołolecznictwie do wspomagania trawienia i pobudzania apetytu. Cała roślina mniszka, od korzenia po kwiatostan, jest jadalna, a jej smak jest lekko gorzki i przypomina cykorię.
Sam korzeń jest czasami palony w celu uzyskania bezkofeinowej kawy z mniszka. W medycynie suszony lub świeży korzeń można wykorzystać do produkcji herbat, nalewek, odwarów (naparów) i okładów. Korzeń mniszka lekarskiego jest również dostępny bez recepty w postaci kapsułek.
W tradycyjnej medycynie chińskiej i rdzennych Amerykanów korzeń mniszka lekarskiego był od dawna stosowany w leczeniu schorzeń żołądka i wątroby. Obecnie zielarze uważają, że może on pomóc w leczeniu wielu dolegliwości, w tym trądziku, egzemy, wysokiego poziomu cholesterolu, zgagi, zaburzeń żołądkowo-jelitowych, cukrzycy, a nawet raka. Niektóre z tych twierdzeń są lepiej poparte badaniami niż inne.
W jaki sposób mniszek lekarski może przyczynić się do poprawy zdrowia?
Pomimo długotrwałego stosowania w medycynie tradycyjnej, brak jest dowodów naukowych potwierdzających zastosowanie lecznicze korzenia mniszka lekarskiego. Przeprowadzono wiele badań na zwierzętach i badań laboratoryjnych, jednak niewiele z nich przeszło do badań na ludziach.
Mniszek lekarski a ciśnienie krwi
Diuretyki, znane również jako „pigułki wodne”, są powszechnie stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi, niewydolności serca, chorób wątroby i niektórych rodzajów chorób nerek. Choć cenne, leki te mogą powodować skutki uboczne, w tym skurcze mięśni, bóle głowy, zawroty głowy i zmiany poziomu cukru we krwi.
Niektórzy naukowcy uważają, że właściwości moczopędne mniszka lekarskiego mogą mieć zastosowanie medyczne, w tym w leczeniu przedcukrzycowego lub przedmiesiączkowego wzdęcia i zatrzymywania wody w organizmie.
Podczas gdy badacze nie byli w stanie określić, w jaki sposób mniszek lekarski wywołał ten efekt, częstotliwość/objętość sugeruje, że ekstrakt może działać jako środek drażniący pęcherz moczowy. Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia, czy ciągła ekspozycja na ekstrakt może powodować skutki uboczne.
Mniszek lekarski a uszkodzenia skóry
W medycynie ludowej suszony korzeń mniszka lekarskiego jest często mielony na pastę i mieszany z wodą w celu uzyskania pasty łagodzącej dolegliwości skórne, takie jak trądzik, egzema, łuszczyca, wysypka i czyraki.
Chociaż nie ma wielu dowodów na to, że mniszek lekarski może leczyć te schorzenia lepiej lub szybciej niż pozostawienie skóry samej sobie, wydaje się, że ma on łagodne właściwości przeciwzapalne i przeciwświądowe (przeciwświądowe). Badania sugerują również, że może on pomóc w zapobieganiu uszkodzeniom słonecznym
Mniszek lekarski a cukrzyca
Uważa się, że korzeń mniszka lekarskiego ma właściwości przeciwcukrzycowe dzięki rozpuszczalnemu błonnikowi znanemu jako inulina.
Inulina zawiera złożony węglowodan znany jako fruktooligosacharyd (FOS), który wspomaga wzrost zdrowych bakterii w przewodzie pokarmowym i eliminuje te niezdrowe. Samo to zwiększa wrażliwość na insulinę poprzez spowolnienie przepływu cukru z jelit do krwiobiegu, zapobiegając skokom poziomu cukru we krwi lub insuliny.
Mniszek lekarski na leczenie wątroby
Mniszek lekarski jest często spożywany jako tonik, przy założeniu, że „oczyszcza” wątrobę. Istnieją pewne dowody, aczkolwiek nieliczne, na poparcie tego długoletniego twierdzenia.
Badanie z 2010 r. opublikowane w Journal of Ethnopharmacology wykazało, że myszy karmione wyciągiem z korzenia mniszka lekarskiego doświadczyły znacznego spowolnienia postępu bliznowacenia (zwłóknienia) wątroby w porównaniu z myszami, którym podawano placebo.
Zgodnie z wynikami badań, ekstrakt był w stanie unieszkodliwić podstawowe komórki zaangażowane w proces włóknienia, zwane komórkami gwiaździstymi wątroby. W ten sposób całkowicie zniósł stres oksydacyjny w wątrobie, pozwalając jej na gojenie się i powolną regenerację.
Mniszek lekarski w leczeniu raka
Wstępne badania sugerują, że korzeń mniszka lekarskiego może być obiecującym środkiem przeciwnowotworowym. Dzieje się tak poprzez indukowanie apoptozy, znanej również jako zaprogramowana śmierć komórki, w niektórych komórkach rakowych.6 Apoptoza wpływa na wszystkie komórki ciała, pozwalając na zastąpienie starych komórek nowymi. W przypadku raka apoptoza ustaje, pozwalając komórkom nowotworowym rosnąć bez przeszkód.
Badania przeprowadzone w 2012 roku na Uniwersytecie Windsor w Kanadzie wykazały, że ekstrakt z korzenia mniszka lekarskiego był w stanie wywołać apoptozę w komórkach raka trzustki i prostaty w badaniach na probówkach, spowalniając ich wzrost lub zapobiegając ich rozprzestrzenianiu się.
W badaniu tym nie stwierdzono wpływu na inne typy komórek nowotworowych. Kilka późniejszych badań wykazało, że różne ekstrakty z korzenia mniszka lekarskiego były w stanie wywołać apoptozę w białaczce i czerniaku.
Literatura:
Clare B, Conroy R, Spelman K. The Diuretic Effect in Human Subjects of an Extract of Taraxacum officinale Folium over a Single Day. J Altern Complement Med. 2009;5(8):929-34. doi:10.1089/acm.2008.0152
Yang Y, Li S. Dandelion Extracts Protect Human Skin Fibroblasts from UVB Damage and Cellular Senescence. Oxid Med Cell Longev. 2015;2015:619560. doi:10.1155/2015/619560
Rasmussen A, Jacob SE. Dandelion: An Important Allergen in Atopic Children. Dermatitis. 2017;28(2):166. doi:10.1097/DER.0000000000000262
Wirngo F, Lambert M, Jeppesen P. The Physiological Effects of Dandelion (Taraxacum Officinale) in Type 2 Diabetes. Rev Diabet Stud. 2016;13(2-3):113-31. doi:10.1900/RDS.2016.13.113
Cai L, Wan D, Yi F, Luan L. Purification, Preliminary Characterization and Hepatoprotective Effects of Polysaccharides from Dandelion Root. Molecules. 2017;22(9):1409. doi:10.3390/molecules22091409
Ovadje P, Ammar S, Guerrero JA, Arnason JT, Pandey S. Dandelion root extract affects colorectal cancer proliferation and survival through the activation of multiple death signaling pathways. Oncotarget. 2016;7(45):73080-73100. doi:10.18632/oncotarget.11485
Martinez M, Poirrier P, Chamy R, et al. Taraxacum officinale and related species-An ethnopharmacological review and its potential as a commercial medicinal plant. J Ethnopharmacol. 2015;169:244-262. doi:10.1016/j.jep.2015.03.067
Jargin SV. Soy and phytoestrogens: possible side effects. Ger Med Sci. 2014;12:Doc18. doi:10.3205/000203
