Opublikowano: 18 sierpnia, 2025 o 2:26 pm
Limfocyty – rola w organizmie i normy limfocytów w badaniu krwi
Limfocyty są pulą komórek układu odpornościowego, która stanowi około 20-30% wszystkich leukocytów krwi. Podobnie jak inne elementy morfotyczne tej tkanki (takie jak neutrofile, erytrocyty i płytki krwi) powstają one w szpiku kostnym i dojrzewają w innych narządach. Limfocyty należą do grupy leukocytów – komórek odpowiedzialnych za odpowiedź immunologiczną organizmu. Zwalczają one patogeny grzybowe, bakterie i zainfekowane komórki. Część z nich ma również zdolność do niszczenia komórek nowotworowych poprzez aktywację ich apoptozy (procesu zaprogramowanej śmierci komórki).
Rodzaje limfocytów
Wyróżnia się trzy podstawowe grupy limfocytów:
Limfocyty T
LImfocyty T nazywane grasiczozależnymi, stanowią największą pulę limfocytów i odpowiadają za indukcję, kontrolę i wyciszanie procesu odpowiedzi immunologicznej. Przekazują one informacje między komórkami wykrywającymi antygen a tymi zaangażowanymi w niszczenie patogenu. Mogą one również bezpośrednio zabijać komórki nieprawidłowe (zainfekowane wirusem, bakterią wewnątrzkomórkową lub nowotworowe).
Limfocyty B
Limfocyty B nazywane grasiczozależnymi, odpowiadają za syntezę przeciwciał. Białka te specyficznie wykrywają obce antygeny doprowadzając do ich dezaktywacji (na przykładzie toksyn, cząstek wirusowych i enzymów) lub poprzez opłaszczenie aktywują procesy dalszej odpowiedzi immunologicznej. Antygen z przyłączonym do niego przeciwciałem jest czynnikiem oznakowanym dla innych komórek odpornościowych, które tym sposobem mogą specyficznie na niego oddziaływać.
Limfocyty NK
Limfocyty typu NK wykazują właściwości cytotoksyczne, czyli odpowiadają za niszczenie komórek nowotworowych i zainfekowanych.
Funkcja limfocytów w organizmie
Limfocyty jako kluczowy element układu odpornościowego biorą udział również w powstawaniu zmian patologicznych. Jeśli komórka odpornościowa zamiast atakować obce dla organizmu struktury, uszkadza jego własne komórki – mamy do czynienia z chorobą autoimmunologiczną. Dotychczas nie są znane specyficzne czynniki etiologiczne wywołujące odpowiednie choroby autoimmunologiczne. Wśród czynników ryzyka wyróżnia się: nadczynność układu odpornościowego, „niedobór” antygenów pochodzących ze środowiska, zaburzenia genetyczne lub hormonalne.
Ostatnimi laty do jednych z kluczowych czynników zwiększających ryzyko pojawienia się schorzeń tego typu zalicza się niektóre infekcje. Bakterie i wirusy patogenne mogą posiadać antygeny podobne do antygenów ludzkich. Zjawisko to nosi nazwę mimikry molekularnej. Odpowiedź organizmu na te antygeny sprawia, że powstają przeciwciała i komórki mogące krzyżowo reagować z antygenami ludzkimi. W ten sposób dochodzi do niszczenia tkanek w tak charakterystycznej chorobie jak cukrzyca typu 1.
Badanie i normy poziomu limfocytów
Podstawowe badania krwi, takie jak morfologia pozwalają na określenie liczby limfocytów krążących we krwi oraz ogólnie podanie stopnia ich aktywacji. Podwyższony poziom limfocytów sugeruje odpowiedź immunologiczną na infekcje lub stan zapalny wynikający z innego uszkodzenia. Ponadto wahania liczby limfocytów mogą wynikać również z diety lub aktywności fizycznej pacjenta.
Prawidłowa liczba limfocytów waha się ze względu na wiek, a wartości procentowe powinny mieścić się w granicach:
- dzieci do 6 dni: 26-36%;
- dzieci 7-13 dni: 36-46%;
- dzieci 14-30 dni: 43-53%;
- dzieci 1-11 miesięcy: 45-75%;
- dzieci od 1 roku do 3 lat: 50-70%;
- dzieci 4-5 lat: 40-60%;
- dzieci 6-7 lat: 32-52%;
- dzieci 8-15 lat: 28-48%;
- młodzież 16-19 lat: 25-45%;
- osoby dorosłe: 18-44% (w niektórych źródłach podane są wartości 15-40% jako prawidłowe).
