Opublikowano: 3 stycznia, 2023 o 1:51 am
Erytropoeza to produkcja czerwonych krwinek (erytrocytów). Szpik kostny wytwarza większość czerwonych krwinek. Gdy są one w pełni dojrzałe, są uwalniane do krwiobiegu, gdzie transportują tlen do całego organizmu. Problemy z erytropoezą mogą powodować anemię, stan, który polega na niewystarczającej ilości czerwonych krwinek.
Erytropoeza to proces wytwarzania przez organizm czerwonych krwinek (erytrocytów). Erytropoeza zapewnia właściwą liczbę komórek krwi – nie za mało lub za dużo. Czerwone krwinki są ważne, ponieważ:
- Transportują tlen, który wdychamy przez płuca do tkanek w całym organizmie.
- Transportują dwutlenek węgla z tkanek całego ciała do płuc w celu wydalenia.
Erytropoeza jest jednym z rodzajów hematopoezy. Hematopoeza to proces tworzenia przez organizm wszystkich trzech rodzajów komórek krwi: czerwonych krwinek (erytropoeza), białych krwinek (leukopoeza) i płytek krwi (trombopoeza).
Gdzie dochodzi do erytropoezy?
Erytropoeza zaczyna się jeszcze przed urodzeniem człowieka. Jest to erytropoeza płodowa. Do czasu narodzin człowieka, erytropoeza zachodzi w jego szpiku kostnym. Szpik kostny to gąbczasta tkanka wewnątrz kości.
Erytropoeza płodowa
Lokalizacja erytropoezy zmienia się w miarę rozwoju płodu podczas ciąży.
- Tydzień trzeci: Erytropoeza rozpoczyna się w woreczku żółtkowym. Woreczek żółtkowy to struktura, która odżywia rozwijający się zarodek.
- Miesiąc drugi i trzeci: Erytropoeza zachodzi w wątrobie i śledzionie płodu.
- Miesiąc piąty: Erytropoeza zachodzi w szpiku kostnym płodu.
Erytropoeza u dzieci i dorosłych
Do czasu narodzin, erytropoeza zachodzi głównie w szpiku kostnym.
- Dzieci: Erytropoeza zachodzi w szpiku kostnym wielu różnych rodzajów kości.
- Dorośli: Erytropoeza zachodzi w niektórych kościach, w tym w miednicy, kręgach, żebrach i piersiach.
Jaka jest różnica między erytropoezą śródszpikową i pozaszpikową?
” Śródszpikowy” odnosi się do szpiku kostnego. Erytropoeza śródszpikowa zachodzi w szpiku kostnym, natomiast erytropoeza pozaszpikowa zachodzi poza szpikiem kostnym.
Erytropoeza pozaszpikowa jest normalna na niektórych etapach rozwoju płodu. W wieku dorosłym, erytropoeza pozaszpikowa jest często oznaką choroby lub stanu wpływającego na szpik kostny.
Jakie są etapy erytropoezy?
W procesie erytropoezy, komórka wyjściowa zwana krwiotwórczą komórką macierzystą (HSC) dojrzewa do w pełni dojrzałej czerwonej krwinki, czyli erytrocytu. Aby tak się stało, komórka przechodzi przez wiele etapów.
Każdy rodzaj krwinek (czerwone krwinki, białe krwinki i płytki krwi) zaczyna się jako HSC. Aby ostatecznie powstała czerwona krwinka, HSC staje się komórką progenitorową Common Myeloid (CMP). CMP może przekształcić się w czerwoną krwinkę, płytkę krwi lub niektóre rodzaje białych krwinek. CMP, która ostatecznie staje się czerwoną krwinką, rozwija się w megakariocytowo-erytroidową komórkę progenitorową (MEP).
Po rozwinięciu się w MEP, komórka jest na dobrej drodze do stania się czerwoną krwinką. W trakcie rozwoju przechodzi ona przez następujące etapy:
- Proerythroblast.
- Erytroblast.
- Normoblast.
- Retikulocyt.
- Erytrocyt (w pełni dojrzała czerwona krwinka).
Szpik kostny uwalnia dojrzałe krwinki do krwiobiegu. Gdy znajdą się w krwiobiegu, czerwone krwinki mogą przenosić tlen z płuc do tkanek. Mogą przenosić dwutlenek węgla z tkanek do płuc (w celu wydalenia).
Jak długo trwa erytropoeza?
Pełne dojrzewanie czerwonych krwinek trwa około tygodnia.
Jaka jest długość życia czerwonej krwinki (erytrocytu)?
Czerwone krwinki żyją przez około 120 dni.
Co powoduje erytropoezę?
Wrażliwość organizmu na poziom tlenu reguluje erytropoezę. Jeśli tkanki nie mają wystarczającej ilości tlenu (hipoksja), organizm zwiększy produkcję czerwonych krwinek. Więcej czerwonych krwinek oznacza, że do tkanek i komórek dociera więcej tlenu. Hormon o nazwie erytropoetyna wyzwala erytropoezę.
Co to jest erytropoetyna?
Hormon o nazwie erytropoetyna (EPO) pobudza produkcję czerwonych krwinek. Hormony są chemicznymi przekaźnikami, które koordynują podstawowe funkcje organizmu. Nerki wydzielają większość EPO w organizmie. Proces przebiega następująco:
- Tkankom brakuje tlenu, ponieważ ilość czerwonych krwinek jest niska.
- W odpowiedzi nerki wydzielają więcej EPO.
- EPO stymuluje szpik kostny do produkcji większej ilości czerwonych krwinek.
- Nerki wykrywają wzrost hemoglobiny, kluczowego białka w czerwonych krwinkach, i w odpowiedzi wydzielają mniej EPO.
- Organizm osiąga równowagę (homeostazę), w której odpowiednio wzrasta ilość czerwonych krwinek.
Nerki stale wydzielają niski poziom EPO, aby utrzymać produkcję czerwonych krwinek. Każdego dnia tracimy około 1% swoich czerwonych krwinek. Erytropoeza zastępuje czerwone krwinki, które osiągnęły koniec swojego życia. Nerki mogą wydzielać więcej lub mniej EPO w odpowiedzi na warunki lub urazy wpływające na poziom czerwonych krwinek.
Co się dzieje, gdy występuje problem z erytropoezą?
Problemy z erytropoezą mogą spowodować, że będzie w organizmie zbyt mało czerwonych krwinek (anemia) lub zbyt dużo czerwonych krwinek (erytrocytoza).
- Anemia: to choroba, w której jest niewystarczająca ilość czerwonych krwinek, aby przenosić tlen do tkanek organizmu. W rezultacie prowadzi to do osłabienia organizmu i zaburzeń homeostatycznych. Istnieją różne rodzaje anemii.
- Erytrocytoza: charakteryzuje się nadmierną ilością czerwonych krwinek. W zależności od tego, co jest przyczyną erytrocytozy, można odczuwać łagodne objawy, takie jak ból głowy lub zmęczenie. Chora osoba może być narażona na poważniejsze komplikacje, takie jak zakrzepy krwi.
Badanie RBC (liczby erytrocytów)
Oznaczanie RBC stanowi część badania morfologii krwi, które jest integralną częścią rutynowych badań kontrolnych, przeprowadzanych w celu wykrywania rozlicznych chorób. Badanie może być pomocne w rozpoznawaniu i monitorowania zaburzeń i chorób, które mają wpływ na wytwarzanie i czas życia erytrocytów.
Liczba czerwonych krwinek (RBC) to badanie, które mierzy liczbę przenoszących tlen komórek krwi we krwi. Nieprawidłowy wynik badania liczby krwinek czerwonych jest często pierwszą oznaką choroby.
Wysoka liczba czerwonych krwinek może wskazywać, że cierpisz na schorzenie, które uniemożliwia Ci dostarczenie wystarczającej ilości tlenu. Wysoki wynik u mężczyzn to każdy powyżej 6,1 miliona komórek na mikrolitr (mcL); u kobiet to każdy powyżej 5,4 miliona komórek/mcL; a u dzieci to wynik powyżej 5,5 miliona komórek/mcL.1
Niski poziom RBC może być spowodowany infekcją lub stanem medycznym związanym z anemią. Niska liczba RBC to liczba poniżej 4,7 dla mężczyzn, 4,2 dla kobiet i 4,1 dla dzieci.
Jaki jest prawidłowy zakres krwinek czerwonych?
Twoje czerwone krwinki (RBC) transportują tlen do komórek ciała. Liczba RBC to liczba czerwonych krwinek w określonej objętości krwi. Może być podawana w milionach komórek na mikrolitr (mcL) krwi lub w trylionach komórek na litr (L) krwi.
Normalny” lub „referencyjny” zakres może czasami różnić się w zależności od tego, czyja krew jest badana. Jeśli mieszkasz w mieście położonym na dużej wysokości, takim jak Denver, twoja liczba krwi będzie znacznie wyższa niż u osób, które mieszkają na obszarach położonych na małej wysokości, takich jak wybrzeże Zatoki Perskiej.
Dzieje się tak dlatego, że kiedy znajdujesz się na większej wysokości, Twój organizm wytwarza więcej czerwonych krwinek, dzięki czemu więcej tlenu może zostać przetransportowane do tkanek. Z tego powodu, zakresy nie mogą być uważane za twarde i szybkie wartości, a jedynie za punkty odniesienia.