Dieta po chemioterapii

Chemioterapia jest najczęściej stosowaną metodą leczenia nowotworów, jednak wiąże się ona ze znacznym osłabieniem organizmu. Właściwa dieta – bogata w składniki odżywcze, witaminy, łatwo przyswajalne minerały i białko – to kluczowy element terapii, ale także pełni istotna funkcję w regeneracji organizmu po zakończonym leczeniu. W pewnych przypadkach nowotworów (dotyczących przede wszystkim układu pokarmowego) utrzymanie właściwej diety zmniejsza ryzyko wystąpienia nawrotów.

Dlaczego dieta po chemioterapii ma znaczenie?

Osłabiony przez chemioterapie organizm musi poświęcić dużo czasu i wysiłku na regenerację. W trakcie leczenia maleje masa tkanki tłuszczowej i mięśniowej – dlatego po chemioterapii należy spożywać produkty zawierające pełnowartościowe i łatwo wchłaniane białko. Istotne są również tłuszcze – przede wszystkim te nienasycone. Ważny jest też znaczny udział świeżych owoców i warzyw. Należy jednak pamiętać, że produkty roślinne są gorzej trawione w układzie pokarmowym i nie należy wprowadzać ich znacznych ilości bardzo szybko po zakończeniu terapii. Może to skutkować biegunkami i obniżeniem już i tak zaburzonego wchłaniania w jelicie.

Znaczenie odżywiania

Odpowiednie odżywianie jest istotne szczególnie dla osób z rakiem, ponieważ stan i zabiegi mogą wpływać na sposób, w jaki organizm toleruje jedzenie i wykorzystuje składniki odżywcze. Dobre odżywianie podczas chemioterapii może pomóc osobie: utrzymać zapasy składników odżywczych w swoim organizmie utrzymać energię i siłę obniżyć ryzyko infekcji szybciej się leczyć i odzyskiwać siły lepiej tolerować efekty uboczne związane z leczeniem Osoba musi otrzymywać wystarczającą ilość następujących składników odżywczych, aby utrzymać swój system odpornościowy i zmniejszyć skutki uboczne chemioterapii:

Białko

Organizm potrzebuje białka do naprawy tkanek ciała, wzrostu i utrzymania zdrowego układu odpornościowego. Jeśli osoba nie otrzymuje wystarczającej ilości białka, jej organizm może zacząć rozbijać tkankę mięśniową w poszukiwaniu potrzebnego paliwa, co utrudnia powrót do zdrowia po chorobie i obniża odporność na infekcje. Chorzy na raka często potrzebują więcej białka niż osoby zdrowe. Po chemioterapii pacjenci zwykle wymagają dodatkowego białka, aby odzyskać masę ciała. Produkty bogate w białko obejmują:

• ryby
• jajka
• chude czerwone mięso
• orzechy
• soczewica

Węglowodany

Węglowodany są głównym źródłem energii dla organizmu. Dostarczają organizmowi paliwa potrzebnego do aktywności fizycznej i prawidłowego funkcjonowania organów. Dobrym źródłem węglowodanów są owoce, warzywa, fasola i pełne ziarna.

Tłuszcze

Tłuszcze i oleje zbudowane są z kwasów tłuszczowych i służą jako bogate źródło energii dla organizmu. Ciało rozkłada tłuszcze i wykorzystuje je do przechowywania energii, izolacji tkanek ciała i transportu niektórych witamin przez krew. Podczas chemioterapii, osoba może wymagać więcej tłuszczów, nie tylko, aby odzyskać energię, ale wspomóc układ odpornościowy. Pacjenci powinni unikać kwasów tłuszczowych trans i wybrać zdrowsze tłuszcze znajdujące się w orzechach, nasionach i masłach orzechowych oliwa z oliwek awokado produktach mlecznych, takich jak jogurt.

Witaminy, minerały i antyoksydanty

Dostarczanie wystarczającej ilości witamin i minerałów ma kluczowe znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia. Stosowanie dobrze zbilansowanej diety jest najlepszym sposobem na zapewnienie optymalnego spożycia witamin i minerałów. Jednak niektóre osoby chore na raka mogą wymagać uzupełnienia określonych witamin i minerałów.

W zależności od rodzaju raka, 30-90% chorych osób może mieć nieodpowiednią dietę. Może to zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów składników odżywczych. Na przykład, osoby poddawane chemioterapii są bardziej narażone na niedobór kilku składników odżywczych, takich jak magnez, żelazo, witamina D i folian.

Przeciwutleniacze neutralizują wolne rodniki, powstrzymując je przed uszkodzeniem zdrowych komórek. Należą do nich niektóre witaminy i minerały, takie jak:

• witamina A
• witamina C
• witamina E
• selen
• cynk

Pacjenci mogą spożywać więcej antyoksydantów poprzez spożywanie różnych owoców i warzyw. Lekarze zazwyczaj nie zalecają przyjmowania dużych dawek suplementów antyoksydacyjnych podczas chemioterapii.

Zaburzenia wchłaniania po chemioterapii

Układ pokarmowy jest elementem organizmu, którego sprawność bardzo często ulega upośledzeniu po chemioterapii. W trakcie leczenia dieta oparta jest przede wszystkim na specjalnych wyrobach medycznych, które od „typowego jedzenia” różnią się konsystencją, stopniem wchłanialności, łatwością trawienia i zawartością składników odżywczych. Nagła zmiana diety może nie tylko wydłużyć okres regeneracji organizmu, ale nawet mu zaszkodzić. Wynika to z oddziaływania składników pokarmowych na znacznie osłabioną błonę śluzową i wywoływanych w ten sposób alergii.

Co pić po chemioterapii?

Prócz konkretnych produktów spożywczych istotne jest też właściwe nawadnianie organizmu. Nie należy jednak robić tego w dowolny sposób. Niektóre napoje – przede wszystkim alkoholowe i mocna kawa negatywnie wpływają na układ pokarmowy. Najlepszym wyborem jest rozcieńczona herbata lub sok, oba o niskiej zawartości cukru, a także woda mineralna.

Jakie produkty ograniczać po chemioterapii?

Produkty o wysokiej zawartości cukru powinny być zawsze ograniczane, a zwłaszcza w przypadku diety po chemioterapii. Cukry proste spożywane w dużej ilości negatywnie wpływają na układ hormonalny, krwionośny i immunologiczny. W znacznie mniejszej ilości należy spożywać również czerwone mięso, tłuszcze nasycone i produkty o wysokim stopniu przetworzenia. 

Żywność, której należy unikać w czasie chemioterapii

Lekarze mogą zalecić osobom poddawanym chemioterapii unikanie pokarmów podobnych do tych, których unika się w czasie ciąży oraz wszelkich pokarmów, które mogą wywołać chorobę lub infekcję. Obejmuje to pokarmy, które mogą nasilić objawy związane z chemioterapią, takie jak bóle ust i biegunka. Obejmują one: surowe ryby, takie jak sushi i niegotowane ostrygi surowe orzechy żywność z bufetu lub restauracji samoobsługowych żywność, która wykazuje oznaki pleśni, w tym niebieski ser żywność, której data przydatności do spożycia minęła łatwo psująca się żywność, która była w temperaturze pokojowej przez dłużej niż 2 godziny resztki, które były w lodówce dłużej niż 3 dni żywność tłusta, pikantna lub zawierająca cukier

Co należy jeść przed chemioterapią

Przed rozpoczęciem chemioterapii osoba powinna stosować zdrową dietę i starać się utrzymać umiarkowaną wagę. Zdrowa dieta powinna zawierać różne owoce i warzywa, zdrowe tłuszcze, chude białka, pełne ziarna i rośliny strączkowe. Ludzie powinni starać się ograniczyć rafinowane węglowodany, dodane cukry i ultra przetworzoną żywność w każdej zdrowej diecie. Jedzenie zdrowej diety przed chemioterapią może pomócTrusted Source osobie obniżyć ryzyko infekcji, lepiej radzić sobie z efektami ubocznymi i mieć większą szansę na otrzymanie leczenia bez nieplanowanych przerw.

W tym czasie osoba może przygotować się do jedzenia podczas przechodzenia chemioterapii. Pomocne może być zaopatrzenie zamrażarki, lodówki i szafek w zdrową żywność, którą dana osoba lubi. Pomocne może być jedzenie, które nie wymaga gotowania i czasu przygotowania, jak np. mrożone obiady. Pomocne może być również gotowanie jedzenia z wyprzedzeniem i zamrażanie posiłków. Osoba powinna uwzględnić produkty, które wie, że może jeść nawet wtedy, gdy czuje się źle.

Żelazo – kluczowy element diety po chemioterapii

Chemioterapia w znacznej mierze osłabia układ krwionośny, który po zakończeniu terapii na szczęście dosyć szybko się regeneruje. W tym celu wymaga jednak dostarczania znacznych ilości żelaza o wysokim stopniu wchłanialność. W niemal każdym przypadku niezbędne okazuje się stosowanie suplementacji tym minerałem. Suplement Szelazo + SR cechuje się uniwersalnością, dzięki czemu nie ma konieczności dobierania suplementu do konkretnego modelu diety i stanu zdrowia. Ponadto Szelazo + SR charakteryzuje się neutralnością dla delikatnej błony śluzowej jelita i wysoka wchłanialnością. Dzięki temu jest doskonałym wyborem nie tylko dla osób chcących podreperować swoje zdrowie skuteczną suplementacją, ale także dla tych, które wygrały z nowotworem.

Bibliografia:
Barrera S, Demark-Wahnefried W. Nutrition during and after cancer therapy. Oncology (Williston Park). 2009;23(2 Suppl Nurse Ed):15-21.
Ludwig H, Evstatiev R, Kornek G, et al. Iron metabolism and iron supplementation in cancer patients [published correction appears in Wien Klin Wochenschr. 2015 Dec;127(23-24):920-1]. Wien Klin Wochenschr. 2015;127(23-24):907-919.