Opublikowano: 18 stycznia, 2022 o 3:28 pm
Cebula należy do rodzaju roślin kwitnących Allium, do którego należą również czosnek, szalotka, pory i szczypiorek. Warzywa te zawierają różne witaminy, minerały i silne związki roślinne, które wspomagają układ odpornościowy i pozwalają zadbać o zdrowie na wiele sposobów. Właściwości lecznicze cebuli są znane od czasów starożytnych, kiedy to stosowano ją w leczeniu takich dolegliwości jak bóle głowy, choroby serca i owrzodzenia jamy ustnej.
Cebula zwyczajna jest dwuletnią rośliną zaliczaną do bylin tworzącą charakterystyczne łuskowate zgrubienie (cebulę), która pełni u rośliny funkcję zapasową. Roślina wytwarza także liście w postaci zielonych rurek, które podobnie jak sama cebula są bardzo chętnie wykorzystywane w kuchni. Ze względu na trwałość i łatwość w przechowywaniu cebula na przestrzeni wieków stała się jednym z najpopularniejszych warzyw uprawianych na całym świecie.
Witaminy i minerały zawarte w cebuli
Cebula zawiera znaczne ilości witaminy C oraz B, E i K, minerały takie jak potas, magnez, cynk i fosfor, a swój charakterystyczny zapach zawdzięcza sporej ilości olejków eterycznych zgromadzonych w części spichrzowej. Olejki eteryczne zawarte w cebuli posiadają właściwości bakteriobójcze, odkażające i przeciwzapalne. Stąd właśnie zastosowanie cebuli przy leczeniu kaszlu (syrop z cebuli działa wykrztuśnie), trądziku (okłady z cebuli) oraz w celu łagodzenia stanów zapalnych. Cebula zawiera także duże ilości flawonoidów cenionych we współczesnej medycynie za walkę z nadmiarem wolnych rodników przyspieszających procesy starzenia się komórek. Dzięki wysokiej zawartości potasu udowodniono korzystny wpływ cebuli na obniżenie ciśnienia tętniczego, a hormon roślinny – glukonina pomaga obniżyć poziom cukru we krwi. Regularne spożywanie cebuli pozwala ponadto obniżyć poziom cholesterolu we krwi, a błonnik zawarty w strukturze łusek skutecznie wspomaga trawienie i przemianę materii.
Dlaczego cebula drażni oczy?
Charakterystyczne dla cebuli działanie drażniące na oczy wynika z uwolnienia enzymów roślinnych, które w połączeniu z olejkami eterycznymi tworzą drażniący lotny związek (sulfin etylu). Na co dzień w kuchni stosuje się wiele zabiegów mających zmniejszyć dokuczliwość gryzących oparów, m. in. wkładanie cebuli przed krojeniem na kwadrans do zamrażarki lub lodowatej wody (schłodzenie ma zmniejszyć ilość wydzielającej się substancji), a nawet wkładanie do ust suchej kromki chleba, która ma pochłonąć opary.
Dokuczliwych właściwości drażniących nie należy w żadnym wypadku traktować jako powodu do wykluczenia cebuli z codziennej diety. Warzywo jest łatwo dostępne przez cały rok, z łatwością można je przez długi czas przechować, a w zależności od użytej odmiany cebuli można za jej pomocą wspaniale podkreślić smak wielu potraw, nie wspominając już o mnogości pożądanych właściwości zdrowotnych.
Cebula hamuje rozwój nowotworów
Naukowcy dokładnie zbadali byliny pod kątem działania przeciwnowotworowego, zwłaszcza raka żołądka i jelita grubego. W badaniu z 2019 r. opublikowanym w Asia Pacific Journal of Clinical Oncology porównano 833 osoby z rakiem jelita grubego z 833 osobami, które nie chorowały. Naukowcy odkryli, że ryzyko raka jelita grubego było o 79% niższe u osób, które regularnie spożywały byliny, takie jak cebula.
Dokładny mechanizm, za pomocą którego niektóre związki zawarte w cebuli hamują raka, nie został jeszcze poznany. Niektórzy stawiają hipotezę, że cebula hamuje wzrost guza i mutacje komórek.
Cebula pomaga kontrolować poziom cukru we krwi
Jedzenie cebuli może pomóc w kontroli poziomu cukru we krwi. Badanie przeprowadzone na 42 osobach z cukrzycą typu 2 wykazało, że spożycie 100 gramów świeżej czerwonej cebuli obniżyło poziom cukru we krwi na czczo o około 40 mg/dl po czterech godzinach. Dodatkowo liczne badania na zwierzętach potwierdzają ten sam efekt.
W jednym z badań wykazano, że szczury chore na cukrzycę karmione przez 28 dni pokarmem zawierającym 5% ekstraktu z cebuli, miały znacznie niższy poziom cukru i tkanki tłuszczowej niż grupa kontrolna. Specyficzne związki znajdujące się w cebuli, takie jak kwercetyna i związki siarki, mają działanie przeciwcukrzycowe.
Na przykład wykazano, że kwercetyna oddziałuje na komórki jelita cienkiego, trzustki, mięśni szkieletowych, tkanki tłuszczowej i wątroby w celu regulacji poziomu cukru we krwi w całym organizmie.
Jedzenie cebuli zwiększa gęstość kości
Chociaż spożycie nabiału jest uznawane za główny czynnik wspomagający zdrowie kości, wiele innych produktów spożywczych, w tym cebula, może przyczynić się do ich wzmocnienia. Badanie przeprowadzone na 24 kobietach w średnim wieku i po menopauzie wykazało, że u tych, które spożywały 100 ml soku z cebuli dziennie przez osiem tygodni, nastąpiła poprawa gęstości mineralnej kości i aktywności przeciwutleniaczy w porównaniu z grupą kontrolną. Inne badanie przeprowadzone na 507 kobietach w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym wykazało, że te, które jadły cebulę co najmniej raz dziennie, miały o 5% większą ogólną gęstość kości niż osoby, które jadły ją raz w miesiącu lub rzadziej. Inne badanie wykazało, że starsze kobiety, które najczęściej jadły cebulę, zmniejszyły ryzyko złamania biodra o ponad 20%. Uważa się, że cebula pomaga zmniejszyć stres oksydacyjny, zwiększyć poziom przeciwutleniaczy i zmniejszyć utratę kości, co może zapobiec osteoporozie i zwiększyć gęstość kości.
Cebula ma właściwości antybakteryjne
Cebula może zwalczać potencjalnie niebezpieczne bakterie, takie jak Escherichia coli (E. coli), Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus (S. aureus) i Bacillus cereus. Ponadto wykazano, że ekstrakt z cebuli hamuje wzrost Vibrio cholerae, bakterii, która jest głównym problemem zdrowia publicznego w krajach rozwijających się. Kwercetyna pozyskiwana z cebuli jest szczególnie silnym środkiem bakteriobójczym. Badanie na probówkach wykazało, że kwercetyna wyekstrahowana z żółtej skórki cebuli skutecznie hamowała wzrost Helicobacter pylori (H. pylori) i opornego na metycylinę Staphylococcus aureus (MRSA). H. pylori wywoluje wrzody żołądka i niektóre nowotwory układu pokarmowego, podczas gdy MRSA jest bakterią odporną na antybiotyki, która wywołuje infekcje w różnych częściach ciała. Inne badanie na probówkach wykazało, że kwercetyna uszkadzała ściany komórkowe i błony bakterii E. coli i S. aureus.
Cebula wspomaga funkcjonowanie jelit
Cebula jest bogatym źródłem błonnika i prebiotyków, które są niezbędne dla optymalnego funkcjonowania jelit. Prebiotyki to niestrawne rodzaje błonnika, które są rozkładane przez pożyteczne bakterie jelitowe. Bakterie jelitowe odżywiają się prebiotykami i tworzą krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – w tym octan, propionian i maślan.
Badania wykazały, że te krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe wzmacniają zdrowie jelit, zwiększają odporność, zmniejszają stan zapalny i poprawiają trawienie.
Dodatkowo spożywanie pokarmów bogatych w prebiotyki pomaga zwiększyć ilość probiotyków, takich jak szczepy Lactobacillus i bifidobacteria, oraz poprawia wchłanianie ważnych minerałów i mikroelementów.
Bibliografia:
https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190221095057.htm
Nicastro, H. L., Ross, S. A., & Milner, J. A. (2015). Garlic and onions: their cancer prevention properties. Cancer prevention research (Philadelphia, Pa.), 8(3), 181–189. https://doi.org/10.1158/1940-6207.CAPR-14-0172
Law YY, Chiu HF, Lee HH, Shen YC, Venkatakrishnan K, Wang CK. Consumption of onion juice modulates oxidative stress and attenuates the risk of bone disorders in middle-aged and post-menopausal healthy subjects. Food Funct. 2016 Feb;7(2):902-12. doi: 10.1039/c5fo01251a. PMID: 26686359.
Taj Eldin, I. M., Ahmed, E. M., & Elwahab H M, A. (2010). Preliminary Study of the Clinical Hypoglycemic Effects of Allium cepa (Red Onion) in Type 1 and Type 2 Diabetic Patients. Environmental health insights, 4, 71–77. https://doi.org/10.4137/EHI.S5540
Mühlbauer RC, Lozano A, Reinli A. Onion and a mixture of vegetables, salads, and herbs affect bone resorption in the rat by a mechanism independent of their base excess. J Bone Miner Res. 2002 Jul;17(7):1230-6. doi: 10.1359/jbmr.2002.17.7.1230. PMID: 12096836.
Wang S, Yao J, Zhou B, Yang J, Chaudry MT, Wang M, Xiao F, Li Y, Yin W. Bacteriostatic Effect of Quercetin as an Antibiotic Alternative In Vivo and Its Antibacterial Mechanism In Vitro. J Food Prot. 2018 Jan;81(1):68-78. doi: 10.4315/0362-028X.JFP-17-214. PMID: 29271686.
Ramos FA, Takaishi Y, Shirotori M, Kawaguchi Y, Tsuchiya K, Shibata H, Higuti T, Tadokoro T, Takeuchi M. Antibacterial and antioxidant activities of quercetin oxidation products from yellow onion (Allium cepa) skin. J Agric Food Chem. 2006 May 17;54(10):3551-7. doi: 10.1021/jf060251c. PMID: 19127724.
Markowiak, P., & Śliżewska, K. (2017). Effects of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics on Human Health. Nutrients, 9(9), 1021. https://doi.org/10.3390/nu9091021
