Opublikowano: 10 października, 2021 o 7:20 pm
Białko C-reaktywne (CRP) jest starożytną wysoce konserwatywną cząsteczką i członkiem rodziny białek pentraksyn. CRP jest wydzielany przez wątrobę w odpowiedzi na różne zapalne cytokiny. Poziomy CRP rosną bardzo szybko w odpowiedzi na uraz, stan zapalny i infekcję i zmniejszają się równie szybko wraz z ustąpieniem stanu. Dlatego pomiar CRP jest szeroko stosowany do monitorowania różnych stanów zapalnych. CRP wiąże się z uszkodzoną tkanką, antygenami jądrowymi i niektórymi organizmami chorobotwórczymi w sposób zależny od wapnia. Uważa się, że funkcja CRP jest związana z jego rolą we wrodzonym układzie odpornościowym. Podobnie jak immunoglobulina (Ig) G, aktywuje dopełniacz, wiąże się z receptorami Fc i działa jako opsonina dla różnych patogenów. Interakcja CRP z receptorami Fc prowadzi do wytworzenia cytokin prozapalnych, które wzmacniają odpowiedź zapalną. W przeciwieństwie do IgG, która specyficznie rozpoznaje różne epitopy antygenowe, CRP rozpoznaje zmienione własne i obce cząsteczki na podstawie rozpoznawania wzorców. Dlatego też CRP ma działać jako cząsteczka nadzorująca dla zmienionego ja i niektórych patogenów. Rozpoznanie to zapewnia wczesną obronę i prowadzi do sygnału prozapalnego i aktywacji humoralnego, adaptacyjnego układu odpornościowego.
Białko C-reaktywne (z ang. C-Reactive Protein), to jedno z białek tzw. ostrej fazy, pojawiające się we krwi w dużej ilości jako konsekwencja postępującego stanu zapalnego. Wytwarzane jest w wątrobie, tkance tłuszczowej oraz ścianie naczyń krwionośnych pod wpływem różnorodnych czynników (związanych głównie z zapaleniem). Nie bez przyczyny więc powszechnie uznawany jest jako marker (innymi słowy, znacznik) stanu zapalnego, który może przecież – szczególnie we wczesnej fazie – przebiegać zupełnie bezobjawowo.
CRP a odporność
Stężenie białka CRP rośnie, kiedy w organizmie dzieje się coś złego np. kiedy toczy się infekcja bakteryjna, choroba nowotworowa, choroba reumatyczna, doszło do powikłań kardiologicznych (m. in. zawału serca, udaru mózgu) czy urazu mechanicznego tkanki. Białko C-reaktywne pojawia się wówczas jako reakcja obronna naszego organizmu, a jego główną funkcją jest stymulowanie odpowiedzi układu odpornościowego, polegającej m. in. na dezaktywacji czynników zapalnych i bezpośrednim pobudzeniu komórek układu immunologicznego. Ciekawostką jest fakt, że wzrost CRP nie musi być związany wyłącznie z chorobą. Wysokie poziomy tej proteiny notuje się również w przebiegu… ciąży.
Co ma wpływ na wartość CRP
Stopień nasilenia stanu zapalnego oraz stan naszego systemu odpornościowego nie są jednak jedynymi czynnikami, które decydują o wartości białka CRP we krwi. W tym obszarze istotne znacznie mają również: płeć, masa ciała, rasa, wiek, palenie papierosów, alkohol oraz stosowane leki. Na jego poziom wpływa również… dieta.Do obniżenia CRP przyczynia się na przykład niewielka zawartość węglowodanów oraz duża ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych dostarczanych wraz z pożywieniem.
Normy dla białka CRP
U osoby zdrowej stężenie CRP jest niskie i wynosi nie więcej niż 5 mg/l. Jeżeli przekroczy próg 10 mg/l uznaje się, że w organizmie rozpoczął się stan zapalny. W szczegółach może wyglądać to następująco:
- CRP < 40 mg/l – oznacza łagodne zapalenia, infekcje wirusowe, ciążę
- CRP < 200 mg/l – oznacza infekcje bakteryjne (jest to dowód na to, że zakażenie bakteryjne ma z reguły cięższy przebieg niż „wirusówka”)
- CRP < 500 mg/l – pojawia się w przypadku ciężkich zakażeń bakteryjnych, oparzeń, chorób nowotworowych, powikłań kardiologicznych czy chociażby zaawansowanej cukrzycy. W tym przypadku należy jednak pamiętać, że oznaczenie CRP we krwi nie jest podstawową metodą diagnostyczną – aby w pełni potwierdzić chorobę przewlekłą zawsze należy przeprowadzić dokładny wywiad i wykonać badania podstawowe
