Opublikowano: 18 sierpnia, 2025 o 2:25 pm
Saturacja dotyczy nasycenia krwi obwodowej tlenem. Wszystkie tkanki ludzkie potrzebują tlenu do zachowania podstawowego metabolizmu. Na drodze oddychania komórkowego wytwarzają energię, którą wykorzystują do niezbędnych procesów fizjologicznych. Norma saturacji dla osoby dorosłej wynosi od 94 do 99 procent. Spadek saturacji poniżej 90 procent wiąże się z koniecznością podawania tlenu. Istnieją dwa sposoby pomiaru saturacji: gazometria krwi tętniczej i metoda wykorzystująca pulsoksymetr.
Badanie poziomu saturacji
Gazometria krwi tętniczej pozwala na określenie ilości tlenu i dwutlenku węgla we krwi – głównych gazów związanych z procesami oddechowymi. Technika ta umożliwia również określenie pH krwi. Stosowana jest głównie w diagnostyce przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP), która wywołana jest niewydolnością procesów wymiany gazowej. Podczas wdechu – w obrębie pęcherzyków płucnych – tlen jest wprowadzany do krwi i w formie związanej z hemoglobina rozprowadzany po organizmie. Z drugiej strony – dwutlenek węgla jest transportowany odwrotnie i z krwi wprowadzany jest do pęcherzyków płucnych, z których usuwany jest wraz z wydechem. Testy gazometryczne pozwalają określić jak skuteczna jest wymiana tlenu i dwutlenku węgla. Wykonanie tego testu zajmuje tylko kilkanaście minut i opiera się na niewielkiej objętości krwi. Próbka może być badana nawet przy pomocy przenośnych urządzeń, badanie nie wymaga więc specjalistycznego laboratorium.
Pulsykometria – nieinwazyjna metoda przezskórnego oznaczania wysycenia krwi tlenem
Pulsoksymetr jest niewielkim urządzeniem, który zaciska się na palcu i przy jego pomocy pośrednio mierzy się nasycenie hemoglobiny tlenem. Pulsoksymetr wykorzystuje wiązkę lasera, która przenika cienką warstwę tkanki i dociera do naczyń włosowatych. Odczyty wyrażane są w procentach i – jak podano wyżej – u zdrowej osoby dorosłej powinny znajdować się w zakresie 94-99 procent. Spadek poniżej 90 procent uważane jest za niski poziom tlenu i w nomenklaturze medycznej określane jest jako hipoksemia. Spadek poniżej 80 procent stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia, skutkuje zaburzeniami ze strony funkcjonowania układu nerwowego i osłabieniem mięśni – negatywne skutki są więc najszybciej odczuwalne w tkankach intensywnie pracujących i mających większe zapotrzebowanie na tlen. Saturacja poniżej 75 procent skutkuje utratą przytomności, a długotrwałe utrzymywanie się takiego stanu skutkuje trwałym uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego.
Należy pamiętać, że saturacja bezpośrednio oznacza stosunek hemoglobiny związanej tlenem do pełnej zawartości tego białka we krwi. Nie jest więc wartością wskazującą na bezwzględną zawartość tlenu we krwi. U osób z obniżonym hematokrytem – a co za tym idzie mniejszą ilością erytrocytów we krwi – standardowa saturacja może być zbyt niska. Drugi przypadek dotyczy sportowców długodystansowych, których hematokryt jest podwyższony. U nich lekko niższy poziom saturacji wciąż jest uważany za niezagrażający zdrowiu.
