Czy głodówka oczyszczająca może zwalczyć grypę lub przeziębienie?

Wyrażenie „nakarmić przeziębienie, wygłodzić gorączkę” odnosi się do jedzenia w stanie przeziębienia i postu w stanie gorączki.

Niektórzy twierdzą, że unikanie jedzenia podczas infekcji pomaga leczyć organizm. Inni twierdzą, że jedzenie dostarcza organizmowi paliwa potrzebnego do szybkiego powrotu do zdrowia. W tym artykule odpowiadamy na pytanie, czy post przynosi korzyści w walce z grypą lub przeziębieniem.

Podsumowanie: 
Nie ma badań przeprowadzonych na ludziach, które pozwoliłyby ocenić, czy post lub jedzenie mają faktycznie jakikolwiek wpływ na przebieg przeziębienia lub grypy.
Wszystkie dotychczasowe badania zdają się potwierdzać, że korzystne skutki postu ograniczają się do ostrej fazy infekcji – zwykle trwającej zaledwie kilka dni.

Co to jest post i głodówka oczyszczająca?

Post albo głodówka oczyszczająca definiuje się jako abstynencję od jedzenia, napojów lub obu tych rzeczy przez określony czas. Istnieje kilka rodzajów postów:

Post absolutny

Post absolutny obejmuje niejedzenie i nie picie, zwykle przez krótki okres.

Post wodny

Post wodny pozwala na picie wody, ale nic więcej.

Post sokowy

Post sokowy znany również jako post oczyszczający lub odtruwający, zwykle obejmuje wyłącznie spożywanie soków owocowych i warzywnych.

Post przerywany

Ten wzorzec żywieniowy zmienia się między okresami jedzenia a okresami postu, który może trwać do 24 godzin, jak na przykład dieta Intermittent Fasting.

Jak głodówka wpływa na układ odpornościowy?

Post zmusza organizm do wykorzystania zapasów energii zgromadzonych w formie glikogenu i tłuszczy.

Podstawowym źródłem energii dla organizmu jest glukoza, która występuje głównie w postaci glikogenu zgromadzonego w wątrobie i mięśniach.

Po wyczerpaniu się glikogenu, co zwykle następuje po 24–48 godzinach, organizm zaczyna wykorzystywać aminokwasy i tłuszcze jako źródło energii.

Metabolizm organizmu nastawiony na wykorzystywanie tych związków chemicznych oznacza duże nagromadzenie w organizmie produktów ubocznych zwanych ketonami, które również mogą zostać wykorzystywać jako źródło energii.

Warto przeczytać: Czym jest zdrowe odżywianie?

Co ciekawe, zaobserwowano, że jeden konkretny keton – beta-hydroksymaślan (BHB) – korzystnie wpływa na układ odpornościowy. Naukowcy z Yale School of Medicine zaobserwowali, że wystawienie ludzkich komórek odpornościowych na działanie BHB w ilościach, których można się spodziewać w organizmie po 2 dniach postu, skutkuje zmniejszoną odpowiedzią zapalną.

Co więcej, ostatnie badania na myszach i ludziach wykazały, że post przez 48–72 godziny może również sprzyjać recyklingowi uszkodzonych komórek odpornościowych, umożliwiając regenerację zdrowych.

Dlaczego głodówka może pomóc w leczeniu przeziębienia lub grypy?

Zwykłe objawy przeziębienia i grypy mogą być wywoływane przez wirusy lub bakterie. Natomiast w obu przypadkach infekcje są początkowo wywoływane przez wirusy, w szczególności wirus rinowirusa i wirusa grypy.

Jednak infekcja wirusowa osłabia na tyle układ odpornościowy, że zwykle kilka dni później dochodzi do infekcji bakteryjnych. Infekcje wirusowe i bakteryjne są bardzo trudne do rozróżnienia, gdyż dają podobne objawy. Co ciekawe, istnieją badania potwierdzające pogląd, że brak apetytu, który często odczuwamy podczas pierwszych kilku dni choroby, jest naturalnym przystosowaniem organizmu do walki z infekcją. Poniżej znajdują się trzy hipotezy, które próbują wyjaśnić brak apetytu w pierwszej fazie jakiejkolwiek infekcji:

• Z perspektywy ewolucji brak głodu eliminuje potrzebę znalezienia pożywienia. Oszczędza to energię, zmniejsza straty ciepła i zasadniczo pozwala organizmowi skupić się wyłącznie na zwalczaniu infekcji.
• Powstrzymywanie się od jedzenia ogranicza podaż składników odżywczych, takich jak żelazo i cynk, których bakterie i wirusy potrzebują do wzrostu i rozprzestrzeniania się.
• Brak apetytu często towarzyszący infekcji prowadzi do apoptozy komórek. Apoptoza, znana również jako programowana śmierć komórki, jest procesem biologicznym, w którym komórka umiera w sposób kontrolowany i skoordynowany, co prowadzi do jej usunięcia z organizmu. Ten proces jest kluczowy dla utrzymania homeostazy (równowagi) w organizmie oraz eliminacji uszkodzonych, starzejących się lub zbędnych komórek.

Co ciekawe, wyniki małego badania (van den Brink GR et al., 2002) sugerują, że rodzaj infekcji może mieć kluczowe znaczenie. Zatem głodówka lepiej sprawdzi się w przypadku infekcji bakteryjnych, podczas gdy odpowiednia dieta i regularne jedzenie może być lepszym sposobem na zwalczanie infekcji wirusowych.

Potwierdza to eksperyment na myszach, u których wywołano infekcje bakteryjne. Myszy karmione na siłę miały mniejsze szanse na przeżycie w porównaniu z myszami, które mogły jeść zgodnie z apetytem.

Wszystkie dotychczasowe badania zdają się być zgodne w jednym: korzystne skutki postu ograniczają się do ostrej fazy infekcji – zwykle trwającej zaledwie kilka dni.

Jednak nie ma badań przeprowadzonych na ludziach, które pozwoliłyby ocenić, czy post lub jedzenie mają faktycznie jakikolwiek wpływ na przebieg przeziębienia lub grypy.

Głodówka oczyszczająca a inne choroby

Oprócz potencjalnych korzyści związanych z infekcjami, post może również pomóc w przypadku następujących schorzeń:

Cukrzyca typu 2 – przerywany post może mieć pozytywny wpływ na insulinooporność i poziom cukru we krwi u niektórych osób.

Warto przeczytać: Żelazo a starzenie się organizmu

Stres oksydacyjny – przerywany post może pomóc w zapobieganiu chorobom poprzez ograniczenie stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego.

Układ krążenia – przerywany post może zmniejszyć czynniki ryzyka chorób serca, takie jak masa ciała, całkowity cholesterol, ciśnienie krwi i trójglicerydy.

Układ nerwowy – badania na zwierzętach i ludziach sugerują, że post może chronić przed chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera, Parkinsona i Huntingtona.

Nowotwory – krótkie okresy postu są zwykle stosowane u pacjentów onkologicznych w celu zwiększenia skuteczności leczenia i zminimalizowania skutków ubocznych. Stosuje się wtedy także dietę po chemioterapii.

Wykazano również, że przerywany post jest skutecznym sposobem na odchudzanie i powoduje utratę wagi.

Dlatego niektóre z wyżej wymienionych korzyści zdrowotnych mogą wynikać z utraty wagi spowodowanej postem, w przeciwieństwie do postu samego w sobie.