Opublikowano: 6 maja, 2024 o 7:01 pm
Stan zdrowia krwi bardzo często przekłada się na zdrowie całego organizmu i ogólne samopoczucie. Choroby krwi mogą dotyczyć jej różnych elementów: czerwonych krwinek, białych krwinek i płytek krwi. Niektóre zaburzenia mogą dotyczyć nawet płynnej frakcji krwi – osocza.
Choroby krwi związane z czerwonymi krwinkami
Anemia
Osoby chorujące na anemię mają obniżony poziom czerwonych krwinek. Łagodne odmiany anemii często nie dają żadnych objawów. Anemia ostra (objawiająca się nagłym i znacznym spadkiem liczby czerwonych krwinek) lub przewlekła powoduje bladość skóry, zmęczenie i duszności przy wysiłku fizycznym.
Niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza
Żelazo jest niezbędne organizmowi do wytwarzania czerwonych krwinek. Niska ilość żelaza i utrata krwi z powodu menstruacji to najczęstsze przyczyny niedokrwistości spowodowanej niedoborami żelaza. W większości przypadków zaburzenie to ma charakter okresowy i ustępuje po zwiększeniu spożycia żelaza lub suplementacji tym minerałem.
Anemia przewlekła
Osoby chorujące na niewydolność nerek często mają do czynienia z przewlekłą anemią. Jeśli jednak poziom czerwonych krwinek wciąż utrzymuje się na wystarczającym poziomie – nie wymaga ona leczenia. U niektórych pacjentów niezbędna jest jednak terapia hormonalna, która polega na podawaniu hormonu wydzielanego przez nerki i pobudzającego szpik do wytwarzania czerwonych krwinek – epoetyny alfa (syntetyczny odpowiednik ludzkiej erytropoetyny).
Anemia złośliwa
Anemia złośliwa spowodowana jest niedoborem witaminy B12, która wraz z żelazem uczestniczy w wytwarzaniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek. Niedobór ten może być spowodowany osłabieniem funkcjonowania układu pokarmowego. Jest to szczególnie niebezpieczny rodzaj anemii, gdyż niedobory witaminy B12 wpływają negatywnie nawet na układ nerwowy. Leczenie polega na suplementacji wysokimi dawkami witaminy B12.
Niedokrwistość aplastyczna
Schorzenie to polega na niezdolności szpiku do wytwarzania wystarczającej ilości czerwonych krwinek, lub też te – które w nim powstają – poprzez nieodpowiednią formę nie mogą spełniać swojej funkcji. Ten typ anemii zazwyczaj jest wtórnym efektem innej choroby – najczęściej ostrej infekcji wirusowej. Prawidłowa diagnoza jest kluczowa w celu wykrycia przyczyny. Do najczęstszych schorzeń, których skutkiem jest między innymi anemia należą: infekcje wirusem Epstein-Barr, zapalenie wątroby i regularne przedawkowywanie leków. Usunięcie przyczyny zazwyczaj skutecznie łagodzi anemię aplastyczną, a dodatkowa suplementacja żelazem i witaminą B12 przyspiesza regenerację krwi.
Choroby krwi związane z białymi krwinkami
Choroby związane z liczba lub jakością białych krwinek należą do zdecydowanie bardziej niebezpiecznych, a ich leczenie trwa długie miesiące. Zaburzają one funkcjonowanie nie tylko układu krwionośnego, ale także całego układu odpornościowego – tym samym zwiększają ryzyko wystawienia licznych chorób zakaźnych.
Białaczka
Typ nowotworu, w którym dochodzi do nadmiernych podziałów niedojrzałych jeszcze białych krwinek. Nie tylko nie są one w stanie poprawnie funkcjonować (a więc nie chronią organizmu przed infekcjami), ale również zużywają ogromne zapasy składników odżywczych. Podobnie jak każdy inny rodzaj nowotworu – również białaczka wymaga natychmiastowego leczenia.
Zespół mielodysplastyczny
Jest to jeden z rodzajów nowotworu krwi, który przebiega stosunkowo wolno, jednak w pewnych przypadkach może przekształcić się w pełnoobjawową białaczkę. Jak każdy nowotwór wymaga natychmiastowego leczenia.
Choroby krwi związane z płytkami krwi
Małopłytkowość
Choroby związane z płytkami krwi w zdecydowanej większości przypadków ograniczają się do obniżenia ich poziomu. Wśród objawów przede wszystkim wyróżnia się zaburzenia krzepliwości, niewielkie krwotoki i pojawianie się siniaków nawet przy drobnych uderzeniach. Często spotyka się także pacjentów z wybroczynami (niewielkimi czerwonymi plamkami na skórze).
Choroby krwi związane z osoczem
Hemofilia
Hemofilia to choroba genetyczna spowodowana niedoborem jednego ze składników krzepnięcia (składniki krzepnięcia to białka znajdujące się w osoczu, które odpowiadają za inicjację powstawania skrzepu i jego utrzymanie). W zależności od indywidualnych predyspozycji – zaburzenia te mogą przyjmować postać od łagodnych po nawet zagrażające życiu. Najbardziej niebezpieczne są te stany, w których krew prawie w ogóle nie krzepnie. Prowadzi to do częstych i spontanicznych krwotoków do układu pokarmowego (przede wszystkim jelita), które wywołują objawy przewlekłej anemii. W ten sposób hemofilia może prowadzić do licznych zaburzeń pośrednich na skalę całego organizmu.
Stan nadkrzepliwości
Jest to skłonność do zbyt łatwego krzepnięcia krwi; większość osób dotkniętych chorobą ma tylko niewielkie i epizodyczne objawy i może nigdy nie zostać zdiagnozowana. U niektórych osób pojawiają się powtarzające się epizody krzepnięcia wewnątrz naczyń przez całe życie, co wymaga codziennego przyjmowania leków rozrzedzających krew.
Zakrzepica żył głębokich
Polega na powstawaniu zakrzepów wewnątrz żył, w których krew porusza się ze znacznie mniejszą szybkością. Zazwyczaj dotyczy to żył kończyn dolnych przy bardzo długim okresie zmniejszonej ruchliwości (np. loty samolotem trwające ponad 8 godzin – dlatego właśnie zaleca się w trakcie takiego lotu kilka razy przejść się po samolocie). Powstały zakrzep może oderwać się od ściany naczynia i przemieścić do płuc, powodując zatorowość płucną.
Bibliografia:
Thachil J, Bates I. Approach to the Diagnosis and Classification of Blood Cell Disorders. Dacie and Lewis Practical Haematology. 2017;497-510.
